Điện 1 pha và 3 pha là 2 dạng của điện xoay chiều AC.
Điện một pha được sử dụng trong hầu hết các gia đình và doanh nghiệp nhỏ. Các doanh nghiệp thương mại và công nghiệp lớn hơn thường sử dụng điện ba pha. Vậy sự khác biệt giữa điện 1 pha và điện 3 pha là gì?
Để minh họa sự khác biệt giữa nguồn điện một pha và điện 3 pha, hãy tưởng tượng một người chèo thuyền trên một chiếc thuyền. Khi mái chèo của anh ta lướt trên mặt nước thì thuyền sẽ di chuyển nhưng ngay khi người đó nhấc mái chèo lên thì lực đẩy để chiếc thuyền di chuyển bằng 0.
Bây giờ hãy hình dung cùng một chiếc bè với 3 người chèo. Khi người này nhấc mái chèo lên và người sau lập tức đặt mái chèo xuống thì chiếc thuyền sẽ nhận được một lực đẩy ổn định và liên tục đẩy thuyền tiến về phía trước.
Mỗi người chèo thuyền đóng vai trò như một pha. Với 1 người chèo thuyền thì sẽ không thể ổn định như 3 người chèo thuyền luân phiên nhau. Tương tự, điện 3 pha sẽ được truyền tải liên tục với độ ổn định về xung nhịp, do đó đảm bảo sự ổn định cho nguồn điện để sử dụng các thiết bị điện.
Điện 1 pha là gì?
Điện 1 pha là hệ thống điện có 1 pha, được sản xuất từ máy phát điện xoay chiều 1 pha.
Điện 1 pha sử dụng dây cáp điện có 2 lõi (ruột dẫn), bao gồm 1 lõi pha (lõi nóng) và 1 lõi trung tính. Điện một pha được sử dụng trong hầu hết các gia đình và các cơ sở kinh doanh nhỏ, đủ để chạy các thiết bị điện có công suất tới 5Hp~ 3.5kW dưới điện áp 220V tại Việt Nam và 110V tại nhiều nước châu Âu, Mỹ.
Điện 3 pha là gì?
Điện 3 pha là hệ thống điện có 3 pha, các pha lệch nhau 120 độ trong máy phát điện, nó được sản xuất từ máy phát điện 3 pha.
Điện 3 pha sử dụng dây cáp điện loại 3, 4 hoặc 5 lõi trong đó 3 lõi tương ứng với 3 pha của điện, các lõi còn lại có thể dùng cho dây trung tính hoặc dây tiếp địa. Trong các loại dây cáp điện 3 pha thì loại dây có 4 lõi là phổ biến nhất.
Lưu ý: Dây cáp điện loại 2 lõi mà cả 2 lõi dẫn này đều là dây nóng thì được gọi là điện 2 pha. Đây là hệ thống điện khá đặc biệt và thú vị, chúng ta sẽ tìm hiểu sau.
So sánh điện 1 pha và 3 pha
Dựa trên những dữ liệu mà SUNWON cung cấp ở trên, bạn có thể nhận thấy sự khác biệt lớn nhất giữa điện 1 pha và điện 3 pha là tính nhất quán. Nguồn điện 3 pha mang lại sự ổn định và đồng nhất hơn điện 1 pha do không có sự biến động về xung nhịp của điện áp được truyền tải (ví dụ ở đầu bài viết).
Ngoài ra điện 1 pha và 3 pha có 1 số khác biệt khác sau đây:
- Điện 1 pha có thể truyền tải điện áp lên đến 230V, nguồn điện 3 pha có thể truyền tải điện áp lên đến 415V. Điện áp mỗi dây = điện áp pha x √3 (lý thuyết vật lý). Như vậy điện áp mỗi dây ở điện 3 pha 220V = 220 x √3 = 415V. Điện 3 pha có thể có hoặc không có dây trung tính.
- Nguồn điện 1 pha bắt buộc phải có dây trung tính.
Tiết diện của dây trung tính được quy định tại đây.
