Các mã màu được quy định cho dây và cáp điện sẽ hơi khác nhau tùy các nước quy định trên thế giới, bao gồm màu khác nhau cho dây điện xoay chiều AC và điện 1 chiều DC. Ví dụ ở Canada, bạn có thể tìm thấy dây màu đỏ, đen và xanh lam tương ứng cho ba dây pha trong khi ở Úc, 3 dây pha lại có màu vàng, xanh lam và đen. Trong bài viết này, chúng ta hãy thảo luận về các mã đi dây theo các quốc gia đó.
Mã màu dây điện theo tiêu chuẩn quốc tế IEC
Tiêu chuẩn quốc tế, IEC 60446 (Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế, một tổ chức chuẩn bị và xuất bản các công nghệ điện và điện tử) xác định các mã màu như sau:
- Mã màu IEC cho hệ thống xoay chiều ba pha. Các mã màu đi dây được sử dụng cho hệ thống ba pha loại 4 dây như sau:
- Dây pha 1: Màu nâu;
- Dây pha 2: Đen;
- Dây pha 3: Xám;
- Trung tính: Màu xanh lam nhạt;
- Dây nối đất hoặc dây dẫn bảo vệ: Màu xanh lá cây / Màu vàng.
- Đối với hệ thống AC một pha. Các mã màu đi dây được ưu tiên cho hệ thống bốn dây một pha như sau:
- Các dây pha: Màu nâu;
- Dây trung tính: Màu xanh lam nhạt;
- Dây nối đất hoặc dây dẫn bảo vệ: Màu xanh lá cây / Màu vàng.
- Đối với điện DC loại 2 dây dẫn:
- Dây dương: Màu nâu;
- Dây âm: Xám.
- Đối với hệ thống mạch DC 2 dây nối đất (của một hệ thống nối đất âm)
- Dây dương: Màu nâu;
- Dây âm: Xanh lam;
- Dây dương: Xanh lam;
- Dây âm: Xám.
- DC nối đất 3 dây
- Dây dương: Màu nâu;
- Dây trung tính: Màu xanh lam;
- Dây âm: Xám.
Dây nối đất hoặc dây dẫn bảo vệ: Xanh lục hoặc vàng.
Các mã màu nêu trên được áp dụng theo European Union, Vương quốc Anh, Trung Quốc, Hồng Kông, Argentina, Nga, Ukraine, Belarus, Kazakhstan và Singapore.
Mã màu dây điện theo tiêu chuẩn NEC
Bộ luật điện Hoa Kỳ và đôi khi ở Canada, NEC quy định mã màu cho dây trung tính và dây nối đất bảo vệ lần lượt là màu xám và vàng hoặc xanh lá cây. NEC không hướng dẫn bất kỳ yêu cầu nào đối với các dây dẫn khác. Như vậy mã màu được sử dụng phổ biến ở Hoa Kỳ như sau:
Các mã màu ưu tiên sẽ là:
- Dây pha 1: Đen (cho 120, 208 hoặc 240 V), Nâu (cho 277 hoặc 480 V).
- Dây pha 2: Đỏ (cho 120, 208 hoặc 240 V), Cam (cho 277 hoặc 480 V).
- Dây pha 3: Xanh lam (cho 120, 208 hoặc 240 V), Vàng (cho 277 hoặc 480 V).
- Dây trung tính: Trắng (cho 120, 208 hoặc 240 V) hoặc Xám (cho 277 hoặc 480 V)
- Dây nối đất hoặc dây dẫn bảo vệ: Màu xanh lá cây / Vàng hoặc Xanh lục hoặc dây dẫn đồng trần.
- Đối với một pha, Đen (cho 120V) hoặc Đỏ (cho 277) được sử dụng cho dây pha và Xám được sử dụng cho dây trung tính.
Tiêu chuẩn màu dây của Úc/ New Zealand
AS / NZS cấm sử dụng các màu vàng, xanh lục, vàng lục, đen và xanh da trời cho các dây pha nhưng có thể sử dụng bất kỳ màu nào khác . Các màu thường dùng như sau:
- Đối với nguồn ba pha – Các màu bao gồm đỏ, trắng và xanh lam được sử dụng.
- Đối với nguồn điện một pha – Màu đỏ hoặc nâu được sử dụng cho dây pha và màu đen hoặc xanh da trời được sử dụng cho dây trung tính.
- Đối với dây nối đất hoặc dây dẫn bảo vệ – Có thể sử dụng màu xanh lá cây / vàng hoặc xanh lục hoặc dây đồng trần.
Tiêu chuẩn màu dây của Ấn Độ
Mã màu của dây điện ở Ấn Độ giống với mã màu cũ của Anh, cụ thể như sau:
- Dây pha 1: Đỏ
- Dây pha 2: Màu vàng
- Dây pha 3: Xanh lam
- Dây trung tính: Đen
- Dây dẫn nối đất hoặc dây bảo vệ: Màu xanh lá cây / Màu vàng hoặc màu xanh lá cây hoặc dây trần.
Tiêu chuẩn màu dây của Trung Quốc
- Dây pha 1: Màu vàng
- Dây pha 2: Màu xanh lá cây
- Dây pha 3: Đỏ
- Dây tung tính: Đen hoặc Xanh dương
- Dây dẫn nối đất hoặc dây bảo vệ: Màu xanh lá cây / Màu vàng hoặc màu xanh lá cây hoặc dây dẫn trần.
Các quốc gia Châu Âu tuân thủ theo các mã màu dây được quy định của Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế trong khi Hoa Kỳ, Canada, New Zealand và Úc có các mã màu riêng như trên. Nước Anh đã tuân theo Tiêu chuẩn BS 7671 cho đến tháng 3 năm 2006 bao gồm một số quốc gia Châu Á.
Tiêu chuẩn màu dây điện của Việt Nam được tham khảo theo tiêu chuẩn IEC. Các cơ sở hạ tầng, đơn vị điện, hạ tầng mạng lưới các cùng, các công trình công cộng cần tuân thủ quy định màu dây khi lắp đặt, tuy nhiên đối với nhà dân dụng thì có thể không cần.