Dây & các thiết bị điện phải có trong hệ thống điện gia đình

Dù muốn hay không, mỗi khi bạn cần phải sửa sang lại ngôi nhà một cách nghiêm chỉnh thì một trong số những việc cần làm có thể là phải thay đổi hoàn toàn hệ thống dây điện cũ. Thực tế là hệ thống dây điện trước đây chủ yếu được sản xuất từ dây nhôm hoặc nhôm mạ đồng với tuổi thọ của hệ thống dây điện bằng nhôm trong các tòa nhà dân cư là khoảng 30 năm nếu lắp đặt dây ẩn trong tường và khoảng 20 năm đối với đường dây điện lộ.

Sự lão hóa và xuống cấp của hệ thống dây điện chủ yếu do lớp cách nhiệt vinyl trở nên giòn vì dây điện bị trầy xước theo thời gian, các trường hợp đoản mạch không hoàn toàn thường xảy ra và tỷ lệ hỏa hoạn xảy ra thường xuyên hơn.

Trong những năm trước, dây điện thường được nối bằng cách xoắn lại với nhau, nhưng khi xoắn thì cả dây nhôm và dây đồng đều bị oxy hóa theo thời gian, mối nối dần trở nên lỏng làm tăng điện trở, quá nhiệt và thậm chí phát ra tia lửa điện. Điều này cũng có thể gây ra lỗi hệ thống dây điện và chập cháy.

Một lý do khiến dây bị quá tải là các nhà dân trước đây không có máy điều hòa không khí, lò vi sóng, các thiết bị điện gia dụng và thiết bị âm thanh hiện đại như ngày này nên thời đó dây điện dẫu có chất lượng kém thì cũng không gặp vấn đề gì về điện. Nhưng bây giờ khi ngày càng nhiều thiết bị điện hiện đại với công suất lớn được kết nối vào hệ thống điện, thậm chí ngay cả khi thiết bị tải điện để duy trì công suất tối thiểu cũng có thể khiến hệ thống dây điện bị tải quá mức. Do đó đối với hệ thống điện cũ thì chỉ có một lối thoát duy nhất: Phải thay mới hoàn toàn.

Hơn nữa, giờ đây bạn có thể dễ dàng mua các loại dây cáp đáp ứng yêu cầu hiện đại cho mạng điện gia đình loại từ 2 – 4 lõi với tiết diện 1.5 – 10mm2.

Dây & thiết bị tiêu chuẩn trong hệ thống điện gia đình

1. Chọn dây điện

Dựa trên những cân nhắc thực tế, việc đi dây nên được thực hiện bằng dây ruột đồng (tiết diện 1.5 mm2 – để chiếu sáng; đối với ổ cắm điện – 2.5 mm2). Người ta thường giả định rằng tải 1kW thì yêu cầu tiết diện lõi đồng là 1.57 mm2, từ đó tuân theo các giá trị gần đúng của tiết diện dây để chọn đường kính dây phù hợp. Cứ tính trung bình khoảng 5A / 1 mm2 còn đối với dây đồng là 8A/ 1 mm2 thì khi đó nếu bình nước nóng có công suất 5000W, thì bạn cần kết nối với một dây có dòng điện tải được ít nhất là 25A tức là dây nhôm 5mm2, dây đồng là 3.2 mm2.

Thông thường, nhà bếp có 2 ổ cắm riêng (cho bếp từ và tủ lạnh), cũng như  khối ổ cắm cho các thiết bị khác gồm máy xay cà phê, lò vi sóng…) cùng đặt vào một áp tổng.

2. Bảo vệ nối đất

Nối đất là biện pháp quan trọng cần thiết để đảm bảo an toàn cho người và thiết bị trong quá trình vận hành lắp đặt điện. Nguyên tắc chung là tất cả các thiết bị điện phải được kết nối với một mạch nối đất chung, chú ý các bộ phận làm nóng và kết cấu khung thép của tòa nhà không được nối đất.

Để bảo vệ chống điện giật khi chạm vào thiết bị bị rò rỉ điện, thiết bị dòng điện dư đặc biệt (RCD – Residual Current Device) được thiết kế để theo dõi sự rò rỉ dòng điện từ mạch điện (dòng điện rò rỉ chạy qua cơ thể con người) và nếu phát hiện thì sẽ tắt điện áp. Nói cách khác, RCD được khuyến nghị sử dụng trong trường hợp dòng điện quá tải hoặc đoản mạch kết hợp với cầu dao hoặc cầu chì để bảo vệ chúng khỏi quá tải nhiệt hoặc quá tải động. Đôi khi nó được gọi là khối rò rỉ hoặc nói chung là khối rò rỉ dòng điện. Đối với gia đình, loại RCD kích hoạt ở dòng rò 10 tA hoặc 30 tA sẽ phù hợp nhất.

3. Một số thiết bị khác

Khi lắp đặt hệ thống dây điện gia đình mới hoàn toàn thì bạn không thể làm theo cách cũ là sử dụng kìm hay băng keo điện để bọc các mối nối nữa mà thay vào đó phải là thiết bị đầu cuối kết nối cho ổ cắm và đèn, hộp nối dây điện cùng các thiết bị khác như đèn chỉ báo, hộp nguồn cấp, ổ cắm kết nối chéo (tổ ong ), hệ thống kết nối nhiều phích cắm…

Nếu cần thiết, hệ thống dây điện nên được lắp đặt trong các ống dẫn cáp hoặc khay cáp và thường bằng ống nhựa dẻo cách điện vì có chiều dài đàn hồi, độ linh hoạt cao, mặt cắt khác nhau, ống chống thấm được làm bằng polypropylene, đáp ứng yêu cầu về an toàn cháy nổ. Một gợi ý là ống nhựa điện gia dụng PE-75 làm từ nhựa chống cháy.

Ngoài ra ở giai đoạn vẽ sơ đồ nối dây, cần lựa chọn loại ổ cắm, công tắc để chọn được hộp ổ cắm phù hợp cho loại sản phẩm lắp đặt điện.